ElbertEen van de eerste dingen die je opvalt als je in Bogota rondloopt, is de overvloed aan graffiti. Overal zie je het. Weinig muren zijn nog onbeklad. Het was voor ons ook geen verassing dat er een Graffiti tour in Bogota was. Wat wel verassend was, was dat de tour gratis was.
Omdat het gratis was, dachten we er niet veel van te kunnen verwachten, maar het tegendeel bleek waar. Het was juist zeer interessant en ik leerde veel nieuwe dingen die ik eerder nog niet wist over graffiti. Zo veel zelfs dat ik er nu een blog over aan het schrijven ben :). Dit is wat ik heb geleerd van de Graffiti tour in Bogota:
Graffiti writers
We beginnen bij het begin: ‘Graffiti writing’. Dit werd gestart door een artiest genaamd Cornbread. Hij startte door het ’taggen’ van muren en verkeersborden in Philidelphia. In heel de stad kon je zijn naam en teksten lezen. Hij wilde zelfs een olifant besmeuren, maar helaas voor hem stak de politie daar een stokje voor. Na Cornbread volgden meer en meer artiesten in de Verenigde Staten zijn voorbeeld.
We werden er tijdens de tour wel op gewezen dat we ‘graffiti writing’ niet moesten verwarren met ‘calligraffiti’. ‘Calligraffiti’ gaat meer over het decoreren van woorden en letters, zoals bij het kalligraferen. ‘Graffiti writing’ gaat echt over het geschrevene zelf, over de boodschap. Over het uiten van rebellie tegen de overheid en vertellen aan mensen wat ze denken.
Muralism, Calligraffiti, Stencils en Paste-ups
Na ‘graffiti writing’ kwamen andere vormen van graffiti op. Zoals ‘Calligraffiti’ dus, maar ook ‘Muralism’, ‘Stencils’ en ‘Paste-ups’.
‘Calligraffiti’ is het kalligraferende graffiti. Hierbij wordt vooral gebruik gemaakt van verfspuitbussen.
‘Muralism’ is de vorm van graffiti die het meest lijkt op het kunstschilderen. Bij Muralisme wordt er vooral gebruik gemaakt van kwasten en vinyl verf.
‘Paste-ups’ zijn totaal iets anders in vergelijking met ‘Calligraffiti’ en ‘Muralism’. Paste-ups zijn voorontworpen posters of cut-outs met meestal politieke boodschappen die op de muur geplakt worden.
Dan is er nog ‘Stencil graffiti’. Van tevoren ontworpen en uitgeknipte sjablonen, die daarna worden ingespoten. De stencils zijn vaak afgeleid van foto’s.
Veel verschillende stijlen van graffiti dus. En alle vormen komen terug in het straatbeeld van Bogota.
Graffiti in Bogota
De eerste graffiti was vooral een reactie op wat er was gebeurd in de 10 jarige burgeroorlog in de jaren 50, ‘La Violencia’.
Daarna groeide de graffiti in Bogota beetje bij beetje. Echter werd het nog steeds gezien als grof vandalisme en de politie trad hard op. Twee recentere incidenten deden echter het optreden van de politie verminderen en de graffiti in de stad exploderen:
- 2011. De 16 jarige ‘graffiti kid’ Diego wordt gedood door de politie. Veel protesten volgden. Ook doormiddel van graffiti. Als goedmakertje verminderd de overheid de straffen op graffiti spuiten.
- 2013. Nadat Justin Bieber klaar is met zijn concert spuit hij onder begeleiding van politie graffiti bij avenida 26. Dit werd live uitgezonden. 200 graffitikunstenaars zien dit als vrijbrief om ook de straat op te gaan.
Na deze incidenten kwam een meer algemene acceptatie van graffiti. Nu is het zelfs zo dat graffiti spuiten legaal is, mits de eigenaar van het gebouw toestemming heeft gegeven het te bespuiten. Op deze manier voorkomt de eigenaar ook dat zijn gebouw bespoten wordt met ‘lelijke’ tags. Soms wordt er zelfs gebruik gemaakt van anti-graffiti verf, zodat er niet meer overheen kan worden gespoten.
De graffitispuiters van Bogota
De bekendste groep graffitispuiters in Bogota is APC (Animal Poder Crew), ongeveer 10 jaar geleden opgericht door een van de meest bekende artiesten genaamd ‘Stinkfish’. Stinkfish zelf wordt gezien als een ervaren allrounder die al veel wereldwijde bekendheid heeft genoten.
DJ LU of ‘Juegasiempre’ is een artiest die veel gebruik maakt van stencils. In veel van zijn werken zitten politieke boodschappen verborgen. Het onderstaande werk lijkt onschuldig, maar als je goed naar de ananassen kijkt, zie je eigenlijk handgranaten.
Pez, ook onderdeel van APC, is een Spanjaard uit Barcelona. Zijn werken worden gekenmerkt door het logoteam. Zijn vrolijke groep wezentjes met grote ogen en een eeuwige lach heeft al een groot deel van de wereld veroverd.
Lesivo staat net als DJ Lu bekend om de stencils en politieke boodschappen. In het onderstaande werk van Lesivo vliegen de parkieten (Perico’s) het land uit. In Colombia is ‘Perico’ straattaal voor cocaïne.
Een artiest die vooral bekend staat om zijn Murals is ‘Guache’. Zijn naam betekend in Muisca ‘strijder’. In Colombiaanse straattaal wordt het eerder vertaald als ‘idioot’. Hij viert de inheemse culturen en brengt ze onder de aandacht met zijn murals.
Franco is een artiest die prachtig realistische dieren spuit op gebouwen. Belangrijk is te vermelden dat hij alleen spuitbussen gebruikt, geen kwasten.
Last but not least: Rodez. Rodez wordt de grootvader van graffiti in Bogota genoemd. Hij is 60 jaar en maakt zijn werken vaak met zijn twee zonen. Hij staat bekend om murals met psychedelische kleuren en wezens, vermoedelijk door zijn ayahuasca gebruik (een psychedelische drug).
De huidige stand van graffiti in Bogota
Nog steeds wordt graffiti in Bogota gebruikt om te protesteren tegen corrupte politici, tegen ontbossing, tegen cocaïnehandel en tegen onrechtmatig gedode mensen (false positives).
Toch is er duidelijk ook een expressionistisch doel voor de huidige murals. Gevoelens die uitgedrukt moeten worden of gewoon creativiteit die een uitweg moet vinden.
Ik moet zeggen dat het zien van de graffiti mijzelf de inspiratie geeft om zelf ook eens wat Stencil graffiti of Past-ups te maken. Niet op muren (aangezien dat illegaal is in Nederland), maar op wat borden thuis. Misschien als design attempt. Wellicht heeft het jou ook geïnspireerd om wat te maken, ik hoop het! Voor meer inspiratie check mijn design blogs.
